Op bezoek bij - van lemenhutje tot slam!

Onze 4-weekse rondreis is inmiddels van start gegaan. Samen met Claire en Suzanne hebben we  een aantal dagen gerelaxed op het prachtige Rubondo Island, een national park in het Victoriameer. Even tijd om onze ziekenhuisbelevenissen een plekje te geven en  te bedenken wat we nog willen bezoeken de komende weken. Vervolgens zijn we met z’n 2-en afgereisd richting Kenia waar we waren uitgenodigd bij vrienden. Dachten wij dat we inmiddels wel aardig het afrika leven hadden ervaren, echter vergeleken met afgelopen week was het er niets bij…

James’ place
James is een van de clinical-officer-students die we hebben ontmoet tijdens hun maand stage in Sumve.  Ter beeldvorming:  een zeer net geklede jongeman, altijd in een net gestreken overhemd  met manchetknopen en blinkende witte schoenen ;). Buiten het studiejaar woont hij samen met zijn familie in Sirari, een plaatsje op de grens van Tanzania en Kenia.  We werden door hem en zijn vriend opgehaald bij de bus waarna we op 2 pikipiki’s (motors) naar de boerderij van zijn ouders gingen. Hier moesten we wel even bijkomen. Onze puik geklede vriend bleek in een lemen hutje te wonen, samen met de rest van de familie en alle boerderijdieren. Het huis bestaat uit 4 compartimenten die in een vierkant zijn gebouwd, in het midden is een binnenplaats waar wordt gekookt, gewassen en waar ’s nachts de koeien staan. Aan de zijkant van het huis is een rieten afscheiding waarachter je je kan wassen en voor de office (long call, het wc gat) moet je naar de overkant van de weg. Afrikaanse familiebanden bleken niet eenvoudig voor ons Nederlanders, hier volgt een poging ;). James vader heeft 2 vrouwen, zijn eerste vrouw is de moeder van James. Zij heeft 3 zoons, zoon 1 woont aan de overkant van de weg met zijn tweede vrouw en 5 kinderen (de oudste dochter was van zijn eerste overleden vrouw). Zoon 2 woont bij James en zijn moeder in het huis, hij heeft twee vrouwen en 6 kinderen. James is zoon 3 en heeft zijn eigen optrekje in het huis. Een stukje verderop woont zijn vader met zijn tweede vrouw. Samen hebben ze 3 dochters die al getrouwd zijn en bij de familie van hun man wonen.
Wij werden hartelijk ontvangen door de vrouwen en kinders des huizes. We mochten plaatsnemen in de woonkamer op een bank met witte geborduurde kleedjes erover (dat is erg hip hier in Afrika). Er kwamen veel familie en vrienden langs om kennis met ons te maken. Als een echte gentleman leidde James ons twee dagen in en om het dorp rond. Met trots liet hij de shamba (de akkers) van zijn familie zien. Dit is de grootste inkomsten bron voor de hele familie. Vanaf 6 uur ’s ochtends zijn ze hier te vinden om te zaaien, wieden, ploegen of oogsten. Van jong tot oud, iedereen helpt mee. Ze verbouwen zoete aardappels, mais, cassava, tabak en een soort andijvie. Om een uur of 11 komt iedereen terug voor chai, ofwel het ontbijt van thee met chappati. Tijdens de warme uren van de dag doen de vrouwen de was, treffen voorbereidingen voor de avondmaaltijd, wassen zich en rusten wat uit. Aan het einde van de middag moeten de koeien gevoerd worden en gemolken, soms werken ze dan ook weer op het land. Om 7 uur wordt het donker en verzameld iedereen zich in huis bij een olielamp. Soms wordt de generator aangezet en kunnen er muziek-dvd’s gekeken worden en de mobieltjes opgeladen. Pas om 9 uur gaan ze voor de tweede keer eten, waarna men het bed induikt.

Matata-ziekenhuis te Oyugis
Samen met James en Kevin, nog een CO-student die we kennen van Sumve, hebben we in Kenia een prive-ziekenhuis bezocht. We werden hartelijk ontvangen door de dokter in charge en hebbben een rondleiding gehad door het ziekenhuis en twee nabijgelegen dispensaries bezocht. Dit zijn kleine gezondheidscentra op het platte land, gerund door twee verpleegkundigen, die aldaar eenvoudige medische zorg bieden. In vergelijking met ons ziekenhuis in Sumve, zijn de mogelijkheden en faciliteiten hier enorm. Het bezoek was een goede toevoeging aan ons beeld van de gezondheidszorg van Oost-afrika.

Kevins’ place
Na ons ziekenhuisbezoek zijn we door de directeur afgezet bij het huis van Kevin in Rapogi (in de buurt van Awendo). Kevins familie behoort tot de Lulu’s, een van de stammen in Kenia. In Tanzania zien de mensen elkaar als broers, in Kenia is er grote concurrentie tussen de verschillende stammen. Kevins vader is 7 jaar geleden overleden, Kevin woont nu samen met zijn familie op de compound. Kevins moeder heeft 8 kinderen (van 10 tot 31 jaar), ook wonen er nog twee neven die wees zijn geworden. De compound bestaat uit 5 losse stenen huisjes,  1 van zijn moeder, 1 van Kevin en twee voor zijn getrouwde broers  met gezin. Bij de Lulu’s mag een jongen tot zijn 10de nog bij zijn moeder in huis wonen, daarna moet hij naar het huis van zijn grootvader of  broer. Als hij 18 is krijgt hij zijn eigen huis op het terrein. Na het trouwen is het de bedoeling dat hij zijn eigen compound start een stukje verder op het land van zijn vader. Van oorsprong zijn afrikanen polygaam, echter de nieuwere gestudeerde generatie kiest bewust voor 1 vrouw en family-planning. Ze zijn zich steeds meer bewust dat je beter minder kinderen kunt hebben, waardoor er meer geld is voor een goede toekomst. Kenia is al wat meer ontwikkeld dan Tanzania en Engels is samen met kiSwahili de nationale taal. De broers van Kevin bestookten ons met vragen hoe het er in Nederland aan toe gaat: van politiek tot trouwen. Ook deze familie heeft een grote shamba om het huis, echter dit is meer een bijverdienste. Ze verbouwen groenten voor eigen gebruik en suikerriet, dat ze kunnen verkopen aan een grote fabriek in de buurt. De oudste broer is politieman, net als hun vader voorheen. Tevens hebben ze een winkeltje en nog wat kleine bijverdiensten. De meeste van de kinderen studeerden of hadden gestudeerd, een verschil met een gemiddeld gezin in Tanzania. De familie is een trouwe aanhanger van de zevende-dags-adventisten, bij ontvangst van gasten en voor aanvang van het eten werd er hardop gebeden.

The Slam van Nairobi
Om terug te keren naar Tanzania moesten we met de bus via Nairobi. Om onze veiligheid in het wat ruigere Kenia te garanderen werden wij in Nairobi begeleid door Johackim, een dorpsgenoot van Kevin. Helaas ging onze geplande avondbus richting Arusha (Tanzania) niet, maar we mochten blijven slapen in zijn huis. ’s Middags kregen we een korte rondleinding door de stad; erg modern met grote flatgebouwen, multinationals, supermarkten vol met westerse producten en zelfs kunst. Daarna reisten we met zijn 3-en af naar de buitenwijken van Nairobi. Om ons heen zagen we steeds kleiner wordende huisjes totdat we moesten uitstapten. Met trots vertelde onze gastheer dat hij in de grootste ‘slam’ (ofwel sloppenwijk!) van oost-afrika woonde.... Voor ons een oase aan golfplaten hutjes die huisvesting bieden aan zo’n 20 miljoen bewoners. Via smalle steegjes kronkelden we richting zijn huisje. Onderweg werden we gegroet door toch vaak net geklede mensen, echter moesten we oppassen waar we onze slippers plaatsen tussen al het huisvuil op straat. Warm werden we ontvangen in zijn huisje, waar hij samen met zijn vrouw en 2 kinderen van 5 en 2 jaar woont. Als je binnen bent vergeet je helemaal dat je in een sloppenwijk bent, de kleine ruimte is zeer efficient ingericht. De wand is bekleed met witte gordijnen, die soms tevens als afscheiding dienen. Een ruimte bestond uit een woonkamer met een eenpersoonsbed voor de kinderen. Aan de andere zijde een gecombineerde slaapkamer en keukentje. Ongelooflijk wat zijn vrouw binnen no-time op een kolenvuurtje had bereidt. En daar sta je dan, een uurtje later,  onder de sterrenhemel, met je petzel (soort zaklamp), omringt door enkel golfplaten, midden in de slam, in je nakie.... om te douchen! Jaja, de real africa experience. Want ook al wonen ze hier in soms wat minder bedeelde huisjes, ze zijn altijd keurig verzorgd. De volgende ochtend werden we netjes afgezet bij de bus richting Arusha. Waar we de komende dagen zullen verblijven om bij te komen van al onze indrukken ;).